Walijczyk dla przeciętnego mieszkańca Polski nie różni się specjalnie do Anglika czy tez Szkota, no może Szkocie ze względu na kilty są bardziej rozpoznawalni.
Jednakże różnice miedzy Anglikami i Walijczykami są dość istotne, co więcej nie jeden Walijczyk obraziliby się śmiertelnie będąc nazwanym Anglikiem. Przechodząc do sedna wszyscy oni Walijczycy, Anglicy i Szkoci są obywatelami Zjednoczonego Królestwa, jednakże oprócz tego są przedstawicielami odrębnych narodów.
Walia (Wales) zwana przez mieszkańców Cymru jest kraina piękna, gdzie góry z jednej strony i piękne plaże z drugiej tworzą niepowtarzalny klimat.
Walijczycy tak jak Szkoci dumni sa ze swojej odrębności narodowej, co tez podkreślają na każdym kroku, tak wiec nie należy się dziwić widząc wszelkie informacje znaki drogowa zapisane w dziwnym celtyckim językiem (oprócz angielskiego) gdyż walijski jest drugim urzędowym językiem Walii. Cymry (Walijczycy) pielęgnują tradycje i język przodków.
1 marca Walijczycy obchodzą dzień swojego patrona św. Dawida, jest to czas który Cymry na przekór idei św. Dawida- mnicha przemierzającego Walie jedząc tylko chleb i rzeżuchę spędzają przy suto zastawionym stole. W tym dniu organizowane są tez jarmarki rzemiosła ludowego.
Kalendarz
Nowy Rok (New Year's Day) | 2 stycznia | 1 stycznia |
Wielki Piątek (Good Friday) | 6 kwietnia | 29 marca |
Poniedziałek Wielkanocny (Easter Monday) | 9 kwietnia | 1 kwietnia |
Majowe bank holiday (Early May Bank Holiday) | 7 maja | 6 maja |
Wiosenne bank holiday (Spring Bank Holiday) | 4 czerwca | 27 maja |
Jubileusz królowej (Queen's Diamond Jubilee) | 5 czerwca | - |
Letnie bank holiday (Summer Bank Holiday) | 27 sierpnia | 26 sierpnia |
Boże Narodzenie (Christmas Day) | 25 grudnia | 25 grudnia |
Drugi dzień świąt Bożego Narodzenia (Boxing Day) | 26 grudnia | 26 grudnia |
Bezpieczeństwo w Walii
Walia jest dość bezpiecznym i przyjaznym turystom krajem. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu pewnych zasad oraz unikaniu określonych zachowań. Turyści bardzo sporadycznie stają się ofiarami pospolitej przestępczości.
Zdrowie
W Wielkiej Brytanii nie ma zagrożenia sanitarno - epidemiologicznego. Odnotowuje się w ostatnich latach rosnącą zachorowalność na choroby przenoszone drogą płciową. Rocznie odnotowuje się ok. 6 tys. nowych przypadków zarażenia wirusem HIV.
Opieka lekarska w Wielkiej Brytanii jest bezpłatna, trzeba jednak zarejestrować się w rejonowej przychodni i wybrać lekarza rodzinnego (General Practitioner). Osoby nie płacące ubezpieczenia w Wielkiej Brytanii (National Insurance) muszą mieć Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). Jest ona wydawana przez oddziały NFZ w Polsce (szczegółowe informacje pod adresem internetowym: www.nfz.gov.pl). EKUZ uprawnia tylko do korzystania z podstawowych usług medycznych, dlatego wyjeżdżającym za granicę zaleca się wykupienie dodatkowych ubezpieczeń, które w razie konieczności pokryją koszty leczenia w szerszym zakresie, jak również koszty opieki medycznej w prywatnych szpitalach i klinikach.
Wskazane jest wykupienie indywidualnego pakietu ubezpieczeniowego, szczególnie od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia (poza EKUZ). Aby uzyskać opiekę zdrowotną, można korzystać ze świadczeń placówek National Health Service - NHS (Narodowej Służby Zdrowia): lekarzy rodzinnych (GP), przychodni (NHS Walk-in Centres) i szpitali NHS. Należy przedstawić lekarzowi EKUZ oraz dowód tożsamości.
Do leczenia specjalistycznego i szpitalnego potrzebne jest skierowanie, lecz w nagłych przypadkach można zgłaszać się bezpośrednio na oddział ratunkowy szpitala (Accident and Emergency Department). Adresy lekarzy NHS można uzyskać pod numerem tel. NHS Direct - 08454647 (adres internetowy: www.nhsdirect.nhs.uk), a także w lokalnym urzędzie ds. opieki zdrowotnej (w Anglii są to Primary Care Trusts, w Walii - Local Health Boards, w Szkocji - Health Boards, a w Irlandii Północnej - Health and Social Services Boards). Opłaty za świadczenia zdrowotne: leki na receptę wydawane są bezpłatnie dzieciom do lat 16, uczniom do 18 roku życia, kobietom w ciąży i osobom powyżej 60. roku życia; pozostałe osoby muszą wnieść opłatę ryczałtową w wysokości 7,65 GBP za każdy lek na receptę. Uprawniony do wystawienia recepty objętej refundacją jest lekarz praktykujący w ramach NHS. Część kosztów trzeba ponieść także w przypadku leczenia stomatologicznego: zryczałtowaną opłatę za badanie oraz 80% kosztów leczenia.
Transport sanitarny do Polski jest całkowicie opłacany przez pacjenta. Leczenie prywatne: w przypadku skorzystania z opieki placówki działającej poza systemem NHS trzeba opłacić pełne koszty leczenia, bez prawa do ich zwrotu.
Dokumenty niezbędne do uzyskania zwrotu kosztów leczenia to oryginały rachunków i dowodów zapłaty. W razie wątpliwości informacje można uzyskać w Department for Work and Pensions, The Pension Service, International Pension Centre, Tyneview Park, NE98 1BA Newcastle Upon Tyne, United Kingdom, tel. 0044 1912187547, faks 0044 1912187375 lub NHS Direct tel. 08454647. Numer pogotowia - 999 lub 112 z telefonu komórkowego.
WAŻNE ZWROTY (ANGIELSKI):
Can you spell that, please? Czy możesz to przeliterować? / Możesz to przeliterować?How old are you? Ile masz lat?
What's your address? Jaki jest twój adres?
What's your email address? Jaki jest twój adres e-mail?
What's your mobile phone number? Jaki jest numer twojego telefonu komórkowego?
What's your name? Jak masz na imię?
What's your phone number? Jaki jest twój numer telefonu?
What's your postcode? Jaki jest twój kod pocztowy?
What's your surname? Jak masz na nazwisko?
Can I help you....? W czym mogę pomóc...?
Have you got...? Czy macie może....? / Macie może...?
It's over there, near the... Jest tam, przy...
Thanks! Dzięki!
What about...? A co z...?/ Co powiesz na...?
Where's that? Gdzie to jest?
Yes, we have. / No, we haven't. Tak, mamy. / Nie, nie mamy.
Can you give me a hand? Czy możesz mi pomóc?
What's the problem? W czym jest problem?
Don't forget to... Ne zapomnij, żeby...
Finally, ... Na koniec...
First,... Najpierw...
I don't know what to do. Nie wiem, co robić.
Is that all? To wszystko?
Remember to... Pamiętaj, żeby...
Then ... Następnie...
What next? / Then what? Co dalej?
Good idea! Dobry pomysł!
How about...? A może...? / Co powiesz na...?
I'm busy on (Monday)... W (poniedziałek) jestem zajęty.
Let's sign up...! Zapiszmy się...!
No way! I hate .... Nie ma mowy! Nienawidzę....
Sorry, I can't. Przykro mi, nie mogę.
What shall we do? Co zrobimy?
Why don't we...? A może...? / Czemu nie?
Do you want to come? Chcesz pójść (z nami)?
Nothing special. Nic specjalnego.
See you later. Do zobaczenia później.
See you tomorrow. Do zobaczenia jutro.
We're leaving home at ... Wychodzimy z domu o ...
What are you doing tomorrow? Co robisz jutro?
What time are you going? O której idziesz/jedziesz?
Anything else? Coś jeszcze?
Anything to drink? Coś do picia?
Can I have some..., pease? Poproszę....
Enjoy your meal! Smacznego!
Here's your change. Proszę, oto reszta.
How much is ....? Ile kosztuje....?
I'd like a/an/some..., please. Chciałbym/chciałabym....
Enjoy your visit! Miłego zwiedzania!
Here you are. Proszę bardzo (kiedy coś komuś dajemy).
Is there a ....here? Czy jest tutaj...?
Thanks for your help. Dziękuję za pomoc.
They are over there. Są tam.
Where's the ..., please? Przepraszam, gdzie jest...?
You're welcome. Proszę bardzo. (kiedy ktoś nam dziękuje)
Did you have a good weekend? Czy miałeś/miałaś udany wekend?
How about you? A ty?
I went to... Poszedłem/Pojechałem do...
That sounds amazing. Brzmi świetnie.
Was it good? Czy było fajnie?
What did you do? Co robiłeś?
How much is a return ticket? Ile kosztuje bilet w obie strony?
What time does the bus leave? O której odjeżdża autobus?
Can I have two adult tickets, please? Poproszę dwa bilety normalne.
Can I have a single ticket to Leeds, please? Poproszę bilet w jedną stronę do Leeds.
I can't stand... Nieznoszę....
I don't mind... Nie mam nic przeciwko...
I hate ... Nienawidzę....
I really like ... Naprawdę lubię..../ Bardzo podoba mi się ...
It's not bad, I suppose. Wydaje mi się, że jest niezły.
Well, I prefer.... No cóż, wolę .....
What about...? A co z...?
What do you think of ...? Co sądzisz o...?
Can you...? Czy możesz...?
I'm free on... Jestem wolny w...
How about two o'clock? A może o drugiej?
Let's meet at .... Spotkajmy się na...
Sorry, I'm busy then. Przykro mi, wtedy jestem zajęty.
Sure! When? Jasne! Kiedy?
Where shall we meet? Gdzie się spotkamy?
Cross the road. Przejdź przez ulicę.
Down/Up there? Tędy w dół/w górę?
Go straight on. Idź prosto.
I'm looking for... Szukam...
It isn't far. To niedaleko.
It's near... To jest blisko...
It's next to... To jest obok...
It's opposite... To jest naprzeciwko....
It's the first/second on the left/right. To jest pierwsza/druga po lewej/prawej stronie.
Turn left/right. Skręć w lewo/prawo.
Which way is it? W którą stronę?
Shall we watch...? Może obejrzymy...?
No way! Nie ma mowy!
....is/are rubbish! ....to bzdura/głupota!
I'd rather (watch).... Wolałabym/Wolałbym (obejrzeć)...
It's better than .... To lepsze niż ....
Why don't you ...? Może byś....?
Anyway, how's your family/maths project? A tak przy okazji, jak się ma twoja rodzina/jak tam twój projekt?
I hope it's nice at the weekend. Mam nadzieję, że będzie ładnie w weekend.
I'm all right, thanks. Nie trzeba, dziękuję.
It's ...today, isn't it? Jest .... dzisiaj, nieprawdaż?
Not too bad! Nie najgorzej.
I don't think you should give him/her.... Myślę, że nie powinieneś/niepowinnaś dawać jej/mu...
I think you should get.... Myślę, że powinieneś/powinnaś kupić....
I'm looking for ... Szukam ....
I'm thinking of buying ... Zastanawiam się nad kupnem....
It's a bargain! To okazja!
What should I get then? Co w takim razie powinienem/powinnam kupić?
I think I'll... Myślę, że (zrobię coś)...
Do you think that's a good idea? Sądzisz, że to dobry pomysł?
I think it's better to... Myślę, że lepiej jest ...
In my opinion .... Według mnie ...
What time is the next train to...? O której godzinie jest następny pociąg do...?
Where does it leave from? Skąd odjeżdża?
Do I need to buy the ticket here? Czy mam kupić bilet tutaj?
When is the last train back? O której godzinie jest ostatni pociąg powrotny?
Have you got any information about...? Czy ma Pan/Pani jakieś informacje o...?
I'd like to find out about ... Chciałbym/Chciałabym się dowiedzieć o ....
Just ask if you need anything else. Gdybyś potrzebował/potrzebowała jeszcze czegoś, po prostu pytaj.
What sort of thing are you looking for? Jakich informacji szukasz?
Co zabrać do Walii
W podróż do Walii nalezy zabrac parasol!
Pamiętać należy także o ciepłym ubraniu- nawet miesiące letnie nie dają gwarancji ciepła. Do podróży warto też zaopatrzyc się w koszule z długim rekawem, środek na komary- szczególnie latem tzw. midges- komary potrafią sie nieźle dać we znaki. Trzeba pamiętać o lekach. Warto też zabrać własną ładowarkę oraz przejściówkę- w Wielkiej Brytanii są inne kontakty z dodatkowym bolcem na uziemienie. W trakcie planowania podróży do Walii warto pomyśleć o ubezpieczeniu, szczególnie lekarskim oraz wcześniejszym zawiadomieniu banku o użwyaniu kart kredytowych za granicą. Polecamy zrobienie skanów paszportów przed podróżą oraz sprawdzenie numerów telefonu do ambasady polskiej czy konsulatu.